Μετά από τα βιώματα της οικογένειάς μου πριν από 100 και πλέον χρόνια, έπρεπε να κοιτάξω στον καθρέφτη πριν συντάξω αυτές τις γραμμές για αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και μετανάστες. Ως συμπονετικός άνθρωπος και ως πρόεδρος, επιδιώκω την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, χωρίς ετεροβαρή εκμετάλλευση της Κύπρου. Ας μην ξεχνάμε ότι πολλές χώρες άνοιξαν τις πόρτες τους στους Κύπριους το 1974 παρέχοντας καταφύγιο από την Τουρκική εισβολή. Και είμαι βέβαιος, ότι θα το έκαναν ξανά αν γίνονταν πραγματικότητα τα φρικτά σενάρια καταστροφής στα οποία αναφέρθηκα προηγουμένως.

Υπάρχουν δύο ακραίες απόψεις στο κοινό. Αυτοί που θέλουν να υποδεχθούν τους μετανάστες συμπονετικά με ανοικτές αγκάλες και μια μειοψηφία που θα τους έβλαπτε σωματικά και θα τους εκδίωκε υπό την απειλή όπλου, αν το επέτρεπε ο νόμος.

Αν ένα πολυτελές κρουαζιερόπλοιο έβρισκε μια οικογένεια να παλεύει σε ένα σκάφος που βυθιζόταν, η ανθρώπινη ευπρέπεια και οι διεθνείς νόμοι της θάλασσας θα οδηγούσαν σε διάσωση, φιλοξενία και φροντίδα. Ωστόσο, θα ήταν παράλογο για την οικογένεια που διασώθηκε να αναμένει μακροχρόνια διαβίωση στο κρουαζιερόπλοιο, να απαιτήσει αναβάθμιση καμπίνας με θέα στη θάλασσα ή να πει στον καπετάνιο πού πρέπει να αποβιβαστεί.

Με βάση το ιστορικό της οικογένειάς μου, τρέφω απόλυτη συμπάθεια για όσους παλεύουν να γλυτώσουν από διώξεις ή πολέμους. Ωστόσο, πρόκειται για ένα πρόβλημα ολόκληρης της Ευρώπης, που μπορεί να επιλυθεί μόνο σε επίπεδο ΕΕ. Η Κύπρος είναι πολύ μικρή για να διαχειριστεί τόσες χιλιάδες πρόσφυγες. Το βάρος μπορεί να μοιραστεί στη βάση του διεθνούς δικαίου και ανθρωπιστικούς λόγους, όχι όμως εις βάρος των πολιτών μας που χρειάζονται και αυτοί ιατρική περίθαλψη, πρόνοια και στέγαση. Ούτως ή άλλως, οι περισσότεροι μετανάστες θα προτιμούσαν να ζουν στα μεγαλύτερα κράτη-μέλη της Ένωσης και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Τρέφω επίσης, κάποια συμπάθεια για όσους αναζητούν μια καλύτερη ζωή ως οικονομικοί μετανάστες, ωστόσο δεν μπορούν να μετακινηθούν σε χώρες παράνομα, ούτε να περιμένουν από τα κράτη-μέλη της Ενωσης να πληρώσουν για επιδόματα πρόνοιας.

Δεν έχω καμία απολύτως συμπάθεια για τους «πρόσφυγες» που ψεύδονται για την κατάστασή τους, όπως προσποιούμενοι ότι είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι ενώ δεν είναι. Ή αυτοί που δηλώνουν ψευδώς τη χώρα καταγωγής τους. Θα πρέπει να επαναπατριστούν με την πρώτη ευκαιρία μετά την παράνομη είσοδο τους στην Κύπρο.

Η λύση μου στα ζητήματα ασύλου και μετανάστευσης είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να εξεύρει συλλογικές απαντήσεις και να τις χρηματοδοτήσει, καθώς αυτό αφορά όλα τα κράτη-μέλη. Πιστεύω ότι ένα ανεξάρτητο σώμα εκτός ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει τα ζητήματα κριτηρίων και το χώρο διαμονής των αιτητών ασύλου που εγκρίνονται. Ενώ αυτά τα ζητήματα στην Κύπρο υποβάλλονται σε επεξεργασία ως προς την επιλεξιμότητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση  μπορεί εύλογα να πληρώσει την Τουρκία ώστε να χρηματοδοτήσει την «ΤΔΒΚ» για να φροντίσει τους ανθρώπους αυτούς. Κανένας πρόσφυγας δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει σοβαρά ότι κινδυνεύει με την παραμονή του στα κατεχόμενα. Παράλληλα, με την επιφύλαξη εμπεριστατωμένης μελέτης και νομικών γνωμοδοτήσεων, η προσέγγιση μας θα πρέπει να είναι να ενθαρρύνουμε ικανούς αιτούντες άσυλο που λαμβάνουν κρατική βοήθεια ενώ το αίτημα τους βρίσκεται υπό επεξεργασία (όχι υπό κράτηση), να εργαστούν με μερική απασχόληση για την κοινότητά μας, σε εθελοντική βάση. Γιατί να μην το κάνουν; Αν με έσωζαν από ένα σκάφος που βυθιζόταν, ευχαρίστως θα βοηθούσα το πλήρωμα χωρίς να μου το ζητήσουν.

Τα παραπάνω δεν πρέπει να ισχύουν για όσους διαφεύγουν προσωρινά από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή, όπως οι εκατοντάδες χιλιάδες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ουκρανία λόγω της Ρωσικής εισβολής. Εάν η ριζοσπαστική μου λύση στο Κυπριακό αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης (υπόκειται σε δημοψηφίσματα), η Τουρκία και η «ΤΔΒΚ» δεν θα μπορούν να «αποβάλουν» αιτούντες άσυλο νότια της ουδέτερης ζώνης που επιτηρούν τα Ηνωμένα Εθνη ή να τους « οπλίσουν ».